Gedrag beïnvloeden verlangt bewustzijn van het effect van eigen gedrag op het gedrag van anderen. Het gedrag van anderen veranderen lukt namelijk alleen door eigen gedrag aan te passen, vanuit jouw cirkel van invloed.
Vaak handelen we in een situatie intuïtief, afhankelijk van hoe je over dingen denkt en wat je daarbij voelt, gekoppeld aan personen of situaties, ingegeven door herinneringen en bijbehorende emoties. Begrijpen wat jouw gedrag doet bij de ander, vraagt in eerste instantie om sensibiliteit voor signalen die de ander afgeeft. Eigen gedrag veranderen om het gedrag van de ander positief te beïnvloeden verlangt bewustzijn. Dit bewustzijn van eigen gedrag ontstaat vanuit de bereidheid om de stap naar binnen te willen zetten.
De stap naar binnen zetten betekent reflecteren en leren over hoe je in situaties acteert en wat ten grondslag ligt aan je gedrag. Reflecteren betekent in de spiegel kijken en bewust worden van hoe je reageert op situaties, hoe je zaken aanpakt, welke keuzes je maakt, wat je denkt en wat je voelt. Leidinggevenden ervaren in hun praktijk dat leiding geven aan personen of groepen makkelijker wordt naarmate dit bewustzijn er meer is.
Natuurlijk kun je in een formele setting meer druk uitoefenen om tot resultaten te komen. En tot op zekere hoogte ontstaat er dan ook beweging, want mensen hebben geleerd om uit overlevingsdrang sociaal wenselijk gedrag te laten zien. Paarden acteren puur en zonder oordeel, we zien dan dat door meer druk uit te oefenen, het paard uit overlevingsdrang juist in tegengestelde richting beweegt, weg van de druk. We noemen dat opposition reflex.
Dit beeld verandert als de leider bewust wordt van wat zijn of haar gedrag teweeg brengt, waardoor deze meer in balans komt en zijn of haar gedrag aanpast op wat het paard op dat moment nodig heeft om in beweging te komen. Het paard zal toenadering zoeken en volgen.
Reflectie vergroot het bewustzijn over hoe je handelt en geeft inzicht in wat je aanzet tot een bepaald gedrag. Je gaat in gedachten terug naar de situatie, analyseert wat er op dat moment speelde, wie erbij waren betrokken, wat er gebeurde, hoe je met de situatie omging, wat je doel en je aanpak was, welke gedachten daarbij een rol speelden, hoe dat doorwerkte in jouw gedrag, wat daarvan het effect was op anderen, wat dat met jou deed, wat je ervan hebt geleerd en wat je een volgende keer anders gaat doen. Reflecteren doe je dus vanuit de eerste persoon, je waarneming gaat over jezelf, over wat de situatie met jou doet.
Leren reflecteren kun je oppervlakkig doen of meer diepgaand. Een handig keuzemodel daarbij is het model van Argryris en Schön, waarbij een indeling is gemaakt naar drie niveaus van leren:
- Enkelslag leren, waarbij je reflecteert op de regels achter het gedrag.
- Dubbelslag leren, waarbij je reflecteert op inzichten en regels achter het gedrag.
- Drieslag leren, waarbij je reflecteert op principes, inzichten en regels achter het gedrag.
Door reflectie onderzoek je hoe jouw principes, inzichten, regels en gedrag hebben bijgedragen aan het verkregen resultaat en of deze aanpak wel de juiste is. Of dat je zaken ook anders kunt zien en alternatieve gedragingen kunt vinden voor als je weer voor een vergelijkbare situatie komt te staan.
Ziet u ook de waarde van reflecteren op leiderschapsstijl, neem dan telefonisch contact op met 06 36463929 of mail naar info@meestersvanschier.nl
